زخم معده ؛ علائم و درمان گیاهی زخم معده شدید
زخم معده
در این مطلب از سایت جسارت می خواهیم به زخم معده و علل و علائم و درمان آن بپردازیم.امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد
توضیحاتی در مورد زخم معده
زخم معده عبارت است از یک زخمِ باز که در سطح داخلی معده و قسمت فوقانی روده‌ی کوچک ایجاد می‌شود. سوزش معده، یکی از شایع‌ترین علائم زخم معده است.رایج‌ترین علت زخم معده عفونتی است که از طریق باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H.pylori) ایجاد می‌شود. علت دیگر آن مصرف طولانی‌مدت آسپرین و مُسکن‌های دیگری نظیر ایبوپروفن (Advil ،Motrin و غیره) و ناپروکسن سدیم (Aleve ،Anaprox و غیره) است. استرس و خوردن غذاهای تند به زخم معده منجر نمی‌شوند ولی می‌توانند علائم بیماری را تشدید کنند.
علل
لایل و عوامل ایجاد زخم های گوارشی از جمله زخم معده بسیار گسترده و متنوع می باشد که از مهمترین این عوامل می توان به مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل آسپرین، پروفن و…، استرس و اضطراب، رژیم غذایی نامناسب و وعده های غذایی نامنظم اشاره کرد. به نقل از پزشکان بدون مرز ،زخم معده به جراحات دردناکی گفته می شود که در جداره داخلی معده و یا قسمت آغازین روده کوچک که اثنی عشر نامیده می شود وجود دارد. هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده بر هم می خورد، زخم معده ایجاد می شود. یا به عبارت دیگر ترشح بیش از حد اسید معده به هر دلیلی می تواند منجر به ایجاد زخم گوارشی شود. تقریباً ده درصد افراد جامعه در طول عمر خود حداقل یک بار مبتلا به زخم معده یا اثنی عشر می شوند.زخم های گوارشی در هر سنی می توانند بروز کنند.
علائم
شکم‌درد همراه با سوزش؛ احساس سیری، التهاب یا انقباض؛ ناتوانی در هضم غذاهای چرب؛ سوزش معده؛ حالت تهوع. همان‌طور که قبلا گفتیم رایج‌ترین علامت زخم معده سوزش معده است. اسید معده درد را بدتر می‌کند، همین‌طور معده‌ی خالی. با خوردن غذاهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند یا با مصرف داروهای کاهش‌دهنده‌ی اسید معده، می‌توان درد ناشی از زخم معده را برطرف کرد، اما باید به یاد داشت که درد دوباره باز می‌گردد. این درد بین وعده‌های غذایی و شب‌ها شدت می‌گیرد.
درمان
درمان زخم معده بسته به علت آن متفاوت است. معمولا در طی درمان، اگر باکتری H.pylori وجود داشته باشد، باید آن را از بین برد و در صورت امکان مصرف آسپرین و مُسکن‌های مشابه آن را کاهش داد یا قطع کرد و با داروهای دیگر علائم زخم معده را بهبود بخشید. داروهایی که برای زخم معده تجویز و مصرف می‌شوند عبارت‌اند از:۱. داروهای آنتی‌بیوتیک برای کشتن باکتری H.pylori – ۲. داروهایی که مانع تولید اسید و تسریع درمان زخم معده می‌شوند – ۳. داروهایی برای کاهش تولید اسید -۴. داروهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند – ۵. داروهایی که از لایه‌ی داخلی معده و روده‌ی کوچک محافظت می‌کنند
تشخیص
پزشک برای اینکه زخم معده را در شما تشخیص دهد، ابتدا سابقه‌ی پزشکی‌تان را بررسی و شما را معاینه می‌کند. در فرایند تشخیص زخم معده، ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهید:
۱. آزمایش باکتری H.pylori
۲. آندوسکوپی
۳. عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس از قسمت فوقانی معده و روده
عوارض
چنان‌چه زخم معده درمان نشود، موارد زیر اتفاق خواهد افتاد: خونریزی داخلی: اگر خونریزی خفیف باشد می‌تواند موجب ابتلا به کم خونی شود. چنان‌چه خونریزی شدید باشد لازم است بیمار بستری شود یا به او خون تزریق شود. خونریزی شدید معده می‌تواند منجر به استفراغ خونی یا سیاه، یا مدفوع خونی یا سیاه شود. عفونت: زخم معده می‌تواند حفره‌ای در دیواره‌ی معده یا روده‌ی کوچک ایجاد کند و خطر ابتلا به عفونت حاد در حفره‌ی شکمی (peritonitis) را بالا ببرد. انسداد مسیر بلع غذا: زخم معده می‌تواند منجر به ورم، التهاب یا زخم در مسیر ورود غذا به دستگاه گوارش و انسداد آن شود. انسداد مسیر بلع ممکن است باعث شود زود احساس سیری کنید، بالا بیاورید و وزن‌تان کاهش یابد.
نکاتی در مورد زخم معده
سپستان میوه‌ای ملین و خنک و پاک کننده‌ی معده و کبد است. سیاه دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد. شکرتیغال برای معده و دردهای احشایی موثر است. طباشیر شادی بخش و مقوی دل و معده و کبد گرم و مسکن التهاب و عطش و قاطع قی و استفراغ صفراوی و اسهال خونی و گرم و حل کننده و خشک کننده رطوبت های سرد سست کننده معده می باشد. گیاه کاکوتی مقوى معده، ضد عفونى کننده مجارى تنفسى می باشد و خواص نعنا را دارا می باشد. دکتر علی زرگری در خصوص فواید این گیاه می گوید: «وارنگ بو» یا «بادرنجبویه» در طب عوام برای مصارفی از قبیل برطرف کردن دل پیچه ناشی از نفخ و تقویت معده به کار می رود و بهتر است بدانید که از مصارف اصلی و ویژگی های خاص آن، آرام کردن اعصاب و تقویت قلب می باشد. از دم اسب بعنوان مدّر استفاده می شود.خاکستر گیاه برای برطرف کردن اسیدی معده و سوء هاضمه استفاده می شود.( کمی بعد از غذا میل کنید) عصاره برگ و ریشه کنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ‌ها مفید و نافع بوده و در درمان یرقان، سوءهاضمه، احساس ناراحتی در معده، نفخ، بی‌اشتهایی، تهوع، اسهال خفیف یا یبوست، نارسایی کبد، دفع مزمن آلبومین و کم‌خونی بعد از جراحی موثر و مفید بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می نماید. زخم باز در دیواره معده و ابتدای روده باریک که زخم پتپیک نام دارد و می تواند موجب ایجاد خون در مدفوع شود و بیشتر این زخم ها در اثر یک عفونت باکتریایی به نام هلیکوباکترپیلوری رخ می دهند.توجه داشته باشید که مصرف زیاد داروهای ضد التهابی مثل آسپیرین و بروفن و ناپروکسن هم زخم معده را حاصل می شود. زخم معده می تواند از عوارض کم کاری تیروئید باشد. در برخی مواقع غلظت خون می‌تواند موجب بروز سکته مغزی یا سکته قلبی، بیماری‌های ریوی، درد استخوان، زخم معده، سنگ کلیه و انسداد خون در افراد شود.
زخم معده چیست
زخم معده زمانی ایجاد می‌شود که اسید موجود در دستگاه گوارش، لایه‌ی درونی معده یا روده‌ی کوچک را از بین ببرد. اسید می‌تواند زخم باز دردناکی ایجاد کند که منجر به خونریزی می‌شود. دستگاه گوارش شما پوشیده از لایه‌ای مخاطی است که در حالت عادی از آن در برابر اسید محافظت می‌کند. اما اگر اسید معده افزایش یابد یا مخاط کاهش یابند، ممکن است به زخم معده دچار شوید.
زخم معده و اثنی عشر
زخم معده و اثنی‌عشر چگونه ایجاد می‌شود؟ هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده برهم می‌خورد، زخم معده ایجاد می‌شود.یکی از مهمترین نشانه‌های زخم اثنی‌عشر، درد هنگام گرسنگی است. ناگفته نماند که ۲۰ درصد زخم‌های معده و اثنی‌عشر هیچ نشانه‌ای ندارد، اما بیمار را به طور ناگهانی با اسهال خونی و استفراغ شدید مواجه می‌کند. از طریق آندوسکوپی مشخص می‌شود که چنین بیماری، مبتلا به زخم معده یا اثنی‌عشر شده است. نباید فراموش کرد که در زخم اثنی‌عشر، درد هنگام گرسنگی ایجاد می‌شود در حالی که در زخم معده، درد بعد از خوردن غذا پیش می‌آید. اگر زخم معده و اثنی‌عشر بهبود نیابد، دهانه عبور مواد غذایی از معده به روده دچار تنگی شده و بیمار سه ساعت پس از خوردن غذا استفراغ می‌کند. اقدامات درمانی که بیماران باید انجام دهند، چیست؟ بیماران در نخستین گام باید رژیم غذایی خود را اصلاح و غذای خود را در سه وعده و به طور منظم مصرف کنند و از مصرف دخانیات ، مشروبات الکلی و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، بدون دستور پزشک خودداری نمایند. همچنین از مصرف ترکیبات کافئین‌دار و هر غذایی که به نظر می‌رسد علائم را بدتر می‌کند، خودداری کنند؛ داشتن رژیم غذایی در چنین بیمارانی تحت نظر پزشک متخصص ضروری است
زخم معده و روزه
روزه داری تنها در مرحله ای مجاز نیست که بیمار دچار زخم معده در مرحله حاد باشد ولی باید دانست گرسنگی و ناشتا بودن برای فرد ضرر ندارد و در بیمارانی که زخم معده آنان حاد است ، پزشکان توصیه می کنند که فرد روزه نگیرد .در زخم معده حاد حدود دو هفته زمان لازم است که زخم ها ترمیم پیدا کنند و دراین مدت زمان روزه داری باعث تشدید علایم زخم معده خواهد شد . روزه داری برای آن دسته از افرادی که ناراحتی های دستگاه گوارش دارند فرق می کند به طوری که برای برخی از افراد روزه گرفتن ضرر ندارد و توصیه می شود که روزه بگیرند اما گروهی دیگر از افراد توصیه نمی شود که روزه داری کنند . بیمارانی که دچار بیماری ریفلاکس هستند در ابتدا می توانند چند روز روزه داری کنند اگر مشکلی خاصی برایشان به وجود نیامد، می توانند در طول ماه به روزه داری ادامه دهند. اما آن دسته از افرادی که با روزه داری علایم ریفلاکس مانند تهوع ، سوزش سر دل ، ترش کردن و برگشت غذا به مری در آنان افزایش می یابد نمی توانند روزه داری کنند . به گفته وی افرادی که ریفلاکس معده دارند سعی کنند آهسته و به صورت تدریجی غذا میل کنند و حجم مصرفی غذا را کاهش دهند و سعی کننده وعده های غذایی خود را افزایش دهند .
زخم معده در بارداری
زخم معده در کودکان
عوارض زخم معده در کودکان: خونریزی: در اثر ساییدگی پوشش معده یا دیواره اثنی عشر، رگ‌های خونی نیز ممکن است آسیب ببینند و باعث خونریزی شوند. ایجاد سوراخ: گاهی اوقات یک سوراخ در دیواره‌ی معده یا اثنی عشر ایجاد شده و باکتری ها و بخشی از غذاهای هضم شده می‌توانند از طریق این بازشدگی وارد حفره استریل شکم (صفاق) شوند و باعث پریتونیت که التهاب حفره و دیواره‌ی شکمی است، گردند. تنگ شدگی و انسداد: زخم‌های واقع شده در انتهای معده (جایی که اثنی عشر متصل شده است) ممکن است موجب تورم و ایجاد اسکار شوند، که می‌توانند بازشدگی روده را تنگ کرده یا ببندند. این انسداد می‌تواند از خروج غذا از شکم و ورود به روده کوچک جلوگیری کرده و منجر به بالا آوردن محتویات معده شود.
درمان با عسل
افرادی که به دنبال درمان‌های خانگی بوده‌اند تصدیق کرده‌اند خوردن یک قاشق عسل خام به همراه یک چهارم قاشق پودر دارچین به صورت روزانه می‌تواند به درمان بیماری‌های معده کمک کرده و زخم معده را ریشه‌کن کند.
درمان گیاهی
عسل: عسل را بدون نان و بصورت خالی آهسته آهسته لیس زده و قاشق را تمیز کنید . این دستور را یک ماه پی در پی انجام دهید . موز: خواص ضد باکتریایی در موز باعث متوقف شدن رشد باکتریها می شود. اسیدیته شیره معده در نتیجه کاهش التهاب و تقویت معده کاهش میابد. برای درمان حداقل باید هر روز سه عدد موز بخورید. حتی می توانید اسموتی موز درست کنید و بخورید. بابونه: یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم و ورم معده است و افراد مبتلا به این مشکلات می‌توانند با استفاده از بابونه سلامتی خود را بازیابند. یک لیوان چای غلیظ بابونه، حاوی چهار قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آب جوش، را صبح ناشتا بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و بعد از 15 دقیقه می‌توانید صبحانه خود را میل کنید؛ این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده به کلی شفا یابد. نارگیل: نارگیل دارای خاصیت ضد باکتری است. شیر نارگیل و آب نارگیل برای درمان زخم فوق العاده عالی هستند. نوشیدن شیر نارگیل تازه و آب نارگیل در روز به مدت یک هفته برای آرام کردن زخم بسیار مفید است. شنبلیله: گیاه شنبلیله دارای اثر خنک‌کنندگی بدن است. با استفاده از دانه شنبلیله و آب یک چای گیاهی آماده کنید. کافی است دانه (بذر) شنبلیله را در آب خیس کنید. در نتیجه خیس کردن بذر شنبلیله در آب، یک مایع لعاب‌دار حاصل می‌شود. نوشیدن این مایع، در تشکیل غشای محافظ روی دیواره معده و روده مؤثر است، که این امر نیز باعث کاهش شدت زخم خواهد شد.
درمان قطعی
هر لقمه غذا را دو برابر دندان ها بجوید و در ذهن خود بشمارید
دو لقمه قبل از سیر شدن، دست از غذا خوردن بردارید و به غذا ناخنک نزنید
روزانه حداقل 6 لیوان آب خنک میل کنید ( نیم ساعت قبل و 2.5 ساعت بعد از غذا)
از میل کردن چند نوع غذا در یک وعده خودداری کنید
همراه غذایی که میل می کنید از سبزی نعناع، یا بلافاصله بعد از غذا نصف استکان عرق نعناع میل کنید.
سعی کنید که از فرآورده های حیوانی کمتر استفاده کنید تا محیط معده اسیدی نشود
بلافاصله بعد از اتمام غذا یک قاشق چای خوری گلپر ساییده میل کنید
حفط آرامش و عصبی نشدن و حرض نخوردن، موجب می شود که این بیماری به سرعت بهبود یابد
برنامه ریزی برای زندگی و داشتن نظم و انضباط در زندگی عامل مهمی است برای پیشگیری از بسیاری از بیماری ها
خرما برای زخم معده
خرما، به‌دلیل خاصیت تنظیم‌کننده ای دستگاه گوارش، از قرن‌ها پیش برای درمان زخم معده مورد استفاده قرار می گرفته است، مطالعه ای در سال ۲۰۰۵ نشان می‌دهد که خرما، موجب کاهش التهاب حاصل از زخم معده می شود همچنین مصرف این ماده غذایی در درمان زخم معده موثرتر از مصرف دارو است.
برای زخم معده چی بخوریم
فیبر یک گزینه عالی برای معده است. میوه و سبزیجات تازه منابع غنی از فیبر و ویتامین ها و مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند که علاوه بر حفظ سلامتی معده، در کاهش زخم معده و همچنین به طور بالقوه برای حفظ سلامتی بدن بسیار کارآمد می باشند. میوه هایی که دارای فلاونوئیدها و ترکیبات دیگر مانند coumarin، آلکالوئیدها، ترپنوئیدها، تانن و اسیدهای فنولیک هستند علاوه بر مواد مغذی که دارا هستند خواص درمانی نیز دارند. به عنوان مثال موادی به نام پلی فنول که در توت فرنگی موجود است به عنوان التیام دهنده زخم معده در مطالعات روی حیوانات شناخته شده است. غذاهایی که غنی از فلانوئید و آنتی اکسیدان و سایر مواد شیمیایی هستند عبارتند از: توت فرنگی , پیاز , سیر , زغال اخته , چای سبز , سیب و کرفس
قرص زخم معده
قرص پنتوپرازول خوراکی:40 mg خوراکی یکبار در روز بمدت 4 هفته که در صورت نیاز دوره درمان به 8 هفته افزایش می یابد.
سایمیتیدین:قرص های ۲۰۰ میلی گرمی،شربت ۲۰۰۰میلی گرمی،آمپول ۲۰۰میلی گرمی. مقدار مصرف:دو قرص دوبار در روز.
رانیتیدین:قرص های ۱۵۰ میلی گرمی،آمپول ۲۵ میلی گرمی. مقدار مصرف:دو قرص به هنگام خواب.
فاموتیدین:قرص های ۰ ۲میلی گرمی و ۴۰ میلی گرمی. مقدار مصرف:۴۰ میلی گرم هر شب به مدت ۱ یا ۲ ماه.
درمان زخم معده عصبی
هیدراته‌کردن بدن: اسکات کوهن (Scott Cohen)، عضو آکادمی اطفال آمریکا و پزشک معالج در مرکز پزشکی سدارز سینای (Cedars Sinai) و پزشک متخصص اطفال می‌گوید: اگر استرس یا هیجان بیش از حد، موجب شده است تا شما یا فرزندتان استفراغ کنید، باید بدن خود را هیدراته کنید (آب و مواد معدنی لازم را به بدن خود برسانید)، ولی پیش از آنکه چیزی را بخورید، حتما ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از استفراغ صبر کنید. سپس می‌توانید مایعات را به‌آرامی و جُرعه‌جُرعه، بنوشید. تا ۶ ساعت پس از آخرین باری که استفراغ کرده‌اید، از خوردن غذاهای جامد اجتناب کنید. غذاها و نوشیدنی‌ها: بسیاری عقیده دارند که چای‌نعناع یا چای‌زنجبیل، معده درد عصبی را آرام می‌کند یا حالت تهوع را از بین می‌برد. البته خوراندن زنجبیل به کودکان، کار دشواری است و روش بهتر، مصرف نوشابه‌ی گازدار زنجبیل (ginger-ale) است که البته آن هم، به گفته‌ی تولچر، معمولا «با زنجبیل واقعی درست نشده و نوشیدنی شیرینی است که مصرف آن را توصیه نمی‌کنیم». شاید خودتان بهتر بدانید که چه چیزی کمک می‌کند تا معده درد عصبی خود یا فرزندتان را آرام کنید. مثلا ممکن است از سوپ، آب معدنی گازدار، شیرینی، نان تُست یا مواد غذایی ساده‌ی دیگری استفاده کنید. داروها: همان‌گونه که بعضی از داروها می‌توانند شما را در رفع این مشکل کمک کنند، تعدادی دیگر از آنها تأثیری ندارند. بسیاری از داروهای قابل خریداری بدون نسخه‌ی پزشک به شما کمک می‌کنند تا استفراغ یا عوارض جانبی معده درد عصبی خود، مانند حالت تهوع، اسهال یا اسیدیته را درمان کنید. برای این منظور می‌توانید از داروهایی مانند آلکا سِلتزِر (Alka-Seltzer)، Emetrol، Mylanta، پپتو بیسمال (Pepto-Bismal)، سیمیلاک (Similac) و تامس (Tums) استفاده کنید. برای اینکه بدانید کدام دارو برای شما مناسب‌تر است، با پزشک خود صحبت کنید. اگر سعی می‌کنید که معده درد عصبی خود را با مصرف داروهای دارای ایبوپروفن (مانند ادویل (Advil) و موترین (Motrin)) آرام کنید، بهتر است که این کار را انجام ندهید. به‌طور کلی، ایبوپروفن کمکی نمی‌کند و می‌تواند موجب بدتر‌شدن معده درد عصبی شما شود. دوری از بوهای تند: اگر حالت تهوع دارید یا حس می‌کنید که به زودی استفراغ خواهید کرد، از بوهای تندی مانند بوی غذا، دود و عطر دوری کنید. این بوها موجب می‌شوند که استفراغ‌کردن شما حتمی شود. تغییر در شیوه‌ی زندگی: یبوست نیز از نشانه‌های استرس در کودکان و بزرگسالان است و به گفته‌ی تولچر: «به همین دلیل، ما از چیزهایی مانند تغییر در رژیم غذایی، مکمل‌های فیبر یا ملین‌ها استفاده می‌کنیم». اگر مشکل شما اسهال است، مکمل‌های فیبر و پروبیوتیک‌ها (مانند پروبیوتیک‌های موجود در ماست یا بعضی از مکمل‌ها) به تسکین دردهای شکمیِ ناشی از استرس، کمک می‌کند. در این مقاله، تنها تعداد اندکی از روش‌های متعادل‌کردن ذهن و جسم بیان شد. اگر اضطراب و استرس شما به اندازه‌ای شدید شده که هر روز، با دردهای جسمی ناشی از این فشارها روبه‌رو می‌شوید، حتما باید از متخصصان و پزشکان کمک بگیرید.
نکاتی طلایی در مورد این بیماری
در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید و به هر دلیلی پزشک برای شما شربت هیدروکسی زین را تجویز کرده است باید به پزشک خود بگویید که مبتلا به این بیماری هستید تا اقدامات لازم را انجام دهد.
